مدیریت پرورش
محسن باقری؛ نجمه اسلامیان فارسونی؛ گلناز تأسلی؛ هوشنگ لطف اللهیان
دوره 13، شماره 47 ، شهریور 1404، صفحه 3-10
چکیده
هدف این مطالعه بررسی وضعیت مدیریتی، بهداشتی و شرایط فیزیکی واحدهای پرورش جوجه گوشتی در استان چهارمحال و بختیاری بود. پس از شناسایی واحدهای مرغداری، از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای، وضعیت 30 واحد از آن‌ها در شهرستان‌های شهرکرد، فارسان، اردل، لردگان، کوهرنگ و بروجن از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. طبق این بررسی مدیران واحدها از ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی وضعیت مدیریتی، بهداشتی و شرایط فیزیکی واحدهای پرورش جوجه گوشتی در استان چهارمحال و بختیاری بود. پس از شناسایی واحدهای مرغداری، از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای، وضعیت 30 واحد از آن‌ها در شهرستان‌های شهرکرد، فارسان، اردل، لردگان، کوهرنگ و بروجن از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. طبق این بررسی مدیران واحدها از نظر سطح سواد در حد بالایی بودند. سابقه کار صاحبان مرغداری به طور میانگین بیشتر از 16 سال بود. اکثر واحدها، دارای کارگران آموزش دیده، کارشناس و مسوول بهداشتی بودند. همه سالن‌ها دارای سیستم تهویه مصنوعی با فشار منفی بودند. سیستم سرمایش در برخی واحدها با استفاده از جریان هوا صورت می‌گرفت. در برخی واحدها برای امحا لاشه‌ها از چاه دفن لاشه استفاده می‌گردید. در تمامی مرغداری‌های مورد بررسی، کیفیت آب مورد استفاده برای طیور مطابق با استاندارد مربوطه بود. وضعیت بهداشتی واحدهای پرورش جوجه گوشتی در شهرستان‌های مورد بررسی تا حد زیادی مطابق با اصول بهداشتی پرورش طیور بود. استفاده از برنامه نوری، عایق پشم شیشه برای سقف، حذف کامل جوجه‌های وازده، استفاده از کوره لاشه‌سوز به جای چاه دفن لاشه و استفاده از سیستم سرمایشی صفحات خنک کننده تبخیری (پد سلولزی) برای بهبود عملکرد واحدهای پرورش جوجه گوشتی در استان توصیه می‌گردد.
تغذیه طیور
عنایت رحمت نژاد؛ حسن حبیبی؛ حسن شیرزادی
دوره 13، شماره 47 ، شهریور 1404، صفحه 11-18
چکیده
تنش گرمایی تهدیدی جدی و شناخته شده است که می‌تواند منجر به خسارت مالی قابل‌توجهی در تولید طیور در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان شود. گمان می رود این زیان‌های اقتصادی در سالهای آینده با افزایش دمای جهانی، افزایش یابد. علاوه بر این، سویه‌های مدرن نسبت به دمای بالای محیط حساس‌تر هستند. میزان تنش گرمایی (خفیف، متوسط و شدید) عمدتاً ...
بیشتر
تنش گرمایی تهدیدی جدی و شناخته شده است که می‌تواند منجر به خسارت مالی قابل‌توجهی در تولید طیور در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان شود. گمان می رود این زیان‌های اقتصادی در سالهای آینده با افزایش دمای جهانی، افزایش یابد. علاوه بر این، سویه‌های مدرن نسبت به دمای بالای محیط حساس‌تر هستند. میزان تنش گرمایی (خفیف، متوسط و شدید) عمدتاً به دمای محیط، رطوبت، توانایی تنظیم دمای بدن پرنده، نرخ متابولیک، سن، مدت و شدت تنش گرمایی بستگی دارد. تنش گرمایی می‌تواند بر فیزیولوژی، سلامت، عملکرد، رفاه و رفتارهای طیور تاثیر منفی داشته باشد که به صورت کاهش مصرف خوراک، رشد، راندمان خوراک و کیفیت گوشت، و افزایش تلفات ظاهر می‌گردد. راهکارهای مختلفی جهت کاهش اثرات تنش گرمایی مورد بررسی قرار گرفته است، با این حال راهکارهای تغذیه‌ای دارای اهمیت دوچندانی است. از جمله راهکارهای تغذیه‌ای موثر در تعدیل اثر تنش گرمایی در جوجه‌های گوشتی میتوان به استفاده از افزودنی‌ها (اسیدهای آمینه سنتتیک (کاهش پروتئین خام جیره)، چربی (افزایش انرژی جیره) مواد معدنی، الکترولیت‌ها، ویتامین‌ها و گیاهان و عصاره‌های طبیعی)، محدودیت خوراک و شکل فیزیکی خوراک اشاره کرد. این مقاله به بررسی کاربردهای عملی استراتژی‌های مختلف تغذیه‌ای برای کاهش اثرات منفی تنش گرمایی در جوجه‌های گوشتی می‌پردازد.
تغذیه دام
مهدی امیرصادقی
دوره 13، شماره 47 ، شهریور 1404، صفحه 19-24
چکیده
استفاده از سورگوم علوفه‌ای به عنوان جایگزین مناسب ذرت با مصرف آب کمتر مورد اقبال بخش کشاورزی و دامداری قرار گرفته است؛ اما در کنار آن نگرانی‌های از جهت احتمال مسمویت دام ها با اسید پروسیک نیز وجود دارد. اسید پروسیک به عنوان یک ماده سمی شناخته می‌شود و در غلظت‌های بالا می‌تواند منجر به مرگ دام و ایجاد هزینه‌های سنگین اقتصادی برای ...
بیشتر
استفاده از سورگوم علوفه‌ای به عنوان جایگزین مناسب ذرت با مصرف آب کمتر مورد اقبال بخش کشاورزی و دامداری قرار گرفته است؛ اما در کنار آن نگرانی‌های از جهت احتمال مسمویت دام ها با اسید پروسیک نیز وجود دارد. اسید پروسیک به عنوان یک ماده سمی شناخته می‌شود و در غلظت‌های بالا می‌تواند منجر به مرگ دام و ایجاد هزینه‌های سنگین اقتصادی برای دامداران شود. بنابراین، تعیین میزان اسید پروسیک قبل از مصرف این علوفه در جیره دام‌ها ضروری است."روش معمول برای تعیین اسید پروسیک، انتقال گیاه از مزرعه به آزمایشگاه و تعیین مقدار اسید پروسیک با روش‌های استاندارد است که نه تنها همیشه این امکانات در دسترس نیستند بلکه فرایندی زمان‌بر و پرهزینه است. با توجه به اینکه اثر سمیت اسید پروسیک در زمان کوتاهی نمایان می‌شود و می‌تواند در کمتر از چند ساعت دام را زمین‌گیر یا تلف کند، نیاز به یک روش تشخیصی سریع و ساده که بتواند در اختیار بهره‌برداران قرار گیرد، احساس می‌شود. به این منظور، کیت تشخیصی لازم برای شناسایی اسید پروسیک در مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور تهیه گردید و عملکرد آن برای نمونه‌های آزمایشگاهی و مزرعه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. این کیت قابلیت استفاده آسان در مزرعه و دامداری بدون نیاز به تجهیزات خاص را داراست علاوه بر این کیت موجود قادر است در کارهای آزمایشگاهی مقدار عددی غلظت اسید پروسیک را نیز مشخص کند که برای محققین این حوزه کاربرد دارد.
تغذیه طیور
حسنا حاجاتی؛ سید عبداله حسینی؛ حسن خمیس آبادی
دوره 13، شماره 47 ، شهریور 1404، صفحه 25-38
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف کلسیم و فسفر بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های خونی و کیفیت استخوان جوجه‌های گوشتی انجام شد. تعداد 540 قطعه جوجه گوشتی یک‌روزه سویه آرین در قالب طرح کاملا تصادفی به 6 تیمار، 6 تکرار و 15 قطعه جوجه در هر تکرار اختصاص داده شدند. تیمارهای شش‌گانه آزمایشی شامل: تیمار شاهد، جیره حاوی درصدهای استاندارد کلسیم ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف کلسیم و فسفر بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های خونی و کیفیت استخوان جوجه‌های گوشتی انجام شد. تعداد 540 قطعه جوجه گوشتی یک‌روزه سویه آرین در قالب طرح کاملا تصادفی به 6 تیمار، 6 تکرار و 15 قطعه جوجه در هر تکرار اختصاص داده شدند. تیمارهای شش‌گانه آزمایشی شامل: تیمار شاهد، جیره حاوی درصدهای استاندارد کلسیم و فسفر آغازین (02/1، 51/0)، رشد (93/0، 47/0) و پایانی (84/0، 42/0)؛ تیمارهای 2، 3 و 4 با درصدهای کاهشی کلسیم و فسفر به میزان حدود 9 درصد و به فاصله 06/0 و 03/0 به ترتیب برای کلسیم و فسفر؛ تیمار پنجم، جیره حاوی درصدهای کاهش یافته کلسیم و فسفر آغازین (9/0، 45/0)، رشد (81/0، 41/0) و پایانی (72/0، 36/0) به همراه 10000 واحد فعال آنزیم فیتاز و 5000 واحد بین‌المللی ویتامین D؛ تیمار ششم، جیره حاوی درصدهای کاهش یافته کلسیم و فسفر آغازین (84/0، 42/0)، رشد (75/0، 38/0) و پایانی (66/0، 33/0) به همراه 10000 واحد فعال آنزیم فیتاز و 5000 واحد بین‌المللی ویتامینD بودند. در کل دوره آزمایش تیمارهای مختلف تأثیر معنی‌داری بر عملکرد رشد، درصد کلسیم، فسفر و فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز سرم خون، صفات لاشه و شمارش سلول‌های خونی جوجه‌های گوشتی نداشتند. بطور کلی بر اساس نتایج این آزمایش، تیمار پنج با درصدهای کمتر کلسیم و فسفر (حدود 18 درصد) مکمل شده با آنزیم فیتاز و ویتامین D و با 10 درصد هزینه کمتر در هر کیلوگرم خوراک برای جوجه‌گوشتی آرین در مقاطع مختلف پرورش بهترین تیمار بود و قابل توصیه به مرغداران می‌باشد.
مدیریت پرورش
مجید کلانتر نیستانکی؛ مهدی خجسته کی؛ محمد یگانه پرست
دوره 13، شماره 47 ، شهریور 1404، صفحه 39-50
چکیده
از یک جامعه آماری شامل210 گله شتر یک نمونه تصادفی طبقه‌بندی شده شامل 40 گله انتخاب و با روش پرسشگری مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل سه دسته مشخصه جمعیتی، تولیدی-مدیریتی و تغذیه‌ای بودند. مشخصه‌های جمعیتی شامل: تعداد کل شتران گله، آمار تفکیکی شتران گله شامل تعداد شتران ماده، نر، شتران جوان، تعداد شتر قابل پروار، میانگین ...
بیشتر
از یک جامعه آماری شامل210 گله شتر یک نمونه تصادفی طبقه‌بندی شده شامل 40 گله انتخاب و با روش پرسشگری مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل سه دسته مشخصه جمعیتی، تولیدی-مدیریتی و تغذیه‌ای بودند. مشخصه‌های جمعیتی شامل: تعداد کل شتران گله، آمار تفکیکی شتران گله شامل تعداد شتران ماده، نر، شتران جوان، تعداد شتر قابل پروار، میانگین تعداد شتر در دسته‌های مختلف جمعیتی و جزئیات هر دسته بودند. مشخصه‌های تولیدی-مدیریتی شامل: محل نگه‌داری شتر، نوع و روش پرورش شتر، میانگین وزن انواع شتر، سن و مدت نگه‌داری، طول مدت پرواربندی، سن کشتار، طول مدت تولید، سن جفت‌گیری، سن زایش و نرخ تلفات بودند. مشخصه‌های تغذیه‌ای شامل: مشخصات منابع خوراکی، میزان خوراک مصرفی روزانه و کل دوره تولید، میزان علوفه حاصل از مرتع، طول مدت تغذیه در دوران پروار، میزان خوراک مصرفی دوره پروار و مدت استفاده از مرتع بودند. همچنین برخی اطلاعات تکمیلی شامل اطلاعات پرورشی و بهداشتی نیز از صاحبان گله‌ها اخذ گردید. نتایج نشان داد میانگین تعداد شتر گله‌ها برابر6±49 نفر، مقدار زمین یا مرتع در دسترس 4/62±200هکتار، مقدار خوراک مصرفی روزانه 15/1±67/7 کیلوگرم، سن شروع پروار 28/0±3/2 سال حداکثر مدت نگه‌داری شتر نر و ماده درگله به ترتیب 31/2±4/15 و 41/5±91/15سال و نرخ تلفات شتر بالغ و بچه شتر به ترتیب 85/3±64/25 و 95/15±87/39 درصد بودند. تحلیل کلی نتایج این مطالعه نشان داد وضعیت مدیریت پرورش شتر در استان قم از نظر مشخصه‌های جمعیتی قابل قبول، از نظر مشخصه‌های تولیدی و تغذیه‌ای متوسط و از نظر مشخصه‌های پرورشی و بهداشتی نامطلوب است.
ژنتیک مولکولی
رضا پسندیده؛ مجید پسندیده
دوره 13، شماره 47 ، شهریور 1404، صفحه 51-60
چکیده
صنعت دام، طیور و شیلات اصلیترین منابع تأمین نیازهای غذایی انسان بوده که با چالش‌های مختلفی روبرو میباشند. یکی از چالش‌های اصلی در این صنایع، بیماری‌های عفونی هستند که می‌توانند موجب بروز خسارتهای اقتصادی شدیدی گردند. علاوه بر این، شناسایی ساختار و تنوع ژنتیکی جمعیتهای حیوانی جهت طراحی برنامه‌های اصلاح نژادی و ...
بیشتر
صنعت دام، طیور و شیلات اصلیترین منابع تأمین نیازهای غذایی انسان بوده که با چالش‌های مختلفی روبرو میباشند. یکی از چالش‌های اصلی در این صنایع، بیماری‌های عفونی هستند که می‌توانند موجب بروز خسارتهای اقتصادی شدیدی گردند. علاوه بر این، شناسایی ساختار و تنوع ژنتیکی جمعیتهای حیوانی جهت طراحی برنامه‌های اصلاح نژادی و جلوگیری از بروز افت ناشی از همخونی ضروری است. برای دستیابی به این اهداف از فناوریهای مختلفی استفاده می‌شود که یکی از آن‌ها واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) است. انواع مختلفی از روش‌های PCR برای تشخیص عوامل بیماریزا، تجریه و تحلیل ساختار ژنتیکی جمعیت، تشخیص جایگاههای ژنی مرتبط با صفات اقتصادی، انتخاب مولدین برتر با هدف امنیت غذایی و بهبود تولید در صنعت دام، طیور و شیلات مورد استفاده قرار میگیرند. در این مقاله ترویجی به انواع روش‌های PCR مورد استفاده در صنعت دام، طیور و شیلات، کاربردها، مزایا و محدودیتهای آن‌ها و چگونگی کمک به حفظ جمعیتها پرداخته شده است.
نشخوارکنندگان
بهاره طاهری دزفولی
دوره 13، شماره 47 ، شهریور 1404، صفحه 61-68
چکیده
وزن‌کشی و تعیین وزن دام به منظور برخی امور مدیریتی مانند تهیه جیره غذایی، مصرف دارو و همچنین برنامه‌های اصلاح‌نژادی ضروری است. انجام وزن‌کشی برای دام‌های بزرگ مانند گاو و به ویژه گاومیش اغلب با مشکلات زیادی همراه است. برای حل این مشکل، میتوان با استفاده از رابطه بین برخی اندازه‌های بدنی با همبستگی بالا با وزن زنده، معادلاتی را ...
بیشتر
وزن‌کشی و تعیین وزن دام به منظور برخی امور مدیریتی مانند تهیه جیره غذایی، مصرف دارو و همچنین برنامه‌های اصلاح‌نژادی ضروری است. انجام وزن‌کشی برای دام‌های بزرگ مانند گاو و به ویژه گاومیش اغلب با مشکلات زیادی همراه است. برای حل این مشکل، میتوان با استفاده از رابطه بین برخی اندازه‌های بدنی با همبستگی بالا با وزن زنده، معادلاتی را به دست آورد که وزن زنده دام تخمین زده شود. لذا، در این پروژه به منظور تعیین وزن گاومیش‌های نر و ماده در سه گله گاومیش در استان خوزستان (87 رأس)، دور قفسه سینه اندازه گیری شد و وزن زنده با استفاده از مدل‌های مناسب و جداول وزنی برآورد گردید. سپس، در این گاومیش‌داری‌ها وزن کشی گاومیش‌ها با استفاده از باسکول دوتنی انجام و مقادیر ضرایب همبستگی بین مقادیر وزن واقعی و وزن برآورد شده تعیین شد و با استفاده از آزمون t-test برنامهSAS 9.1 مورد بررسی قرار گرفت. معادلات پیشنهادی، وزن بدن را با استفاده از اندازه دور قفسه سینه با اختلاف تقریباً 23± کیلوگرم و با ضریب همبستگی 96/0 برآورد کرد. همچنین، آنالیز آماری مقادیر وزن واقعی بدن و وزن برآورد شده برای گاومیش‌های نر و ماده، تفاوت معنی‌داری را بین دو مقدار نشان نداد (05/0<p). معادلات پیشنهادی و یا جداول حاصل از این معادلات برای برآورد وزن گاومیش در شرایطی که به باسکول دسترسی نیست، بسیار آسان‌تر و با خطای کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سعید زیبائی
دوره 13، شماره 47 ، شهریور 1404، صفحه 69-76
چکیده
لاکتوفرین یک گلیکوپروتئین متصل شونده به آهن به‌عنوان آنتی‌اکسیدان عمل نموده و مانع واکنش‌های رادیکال آزاد می‌شود. لاکتو پراکسیداز یک آنزیم اکسیدوردوکتاز یک پروتئین دفاعی است فعال شدن این آنزیم وترشح آن در غدد برون ریزی رخ می دهد .خالص سازی لاکتوفرین از شیر شتر،گاو،گوسفند وبز بر اساس روش راعی و همکاران با کروماتوگرافی تعویض ...
بیشتر
لاکتوفرین یک گلیکوپروتئین متصل شونده به آهن به‌عنوان آنتی‌اکسیدان عمل نموده و مانع واکنش‌های رادیکال آزاد می‌شود. لاکتو پراکسیداز یک آنزیم اکسیدوردوکتاز یک پروتئین دفاعی است فعال شدن این آنزیم وترشح آن در غدد برون ریزی رخ می دهد .خالص سازی لاکتوفرین از شیر شتر،گاو،گوسفند وبز بر اساس روش راعی و همکاران با کروماتوگرافی تعویض کاتیونی توسط رزینCM sephadex C-50 انجام گرفت.پس از تعیین غلظت پروتئین ها با آزمایش برادفورد و نانو دراپ، تأیید وجود لاکتوفرین و لاکتوپراکسیداز در فراکسیون های جمع آوری شده با آزمایش های الکتروفورز SDS-PAGE و تترامتیل بنزیدین.نتایج حاصل از تأیید وجود لاکتوفرین ولاکتوپراکسیداز با آزمایش تترامتیل بنزیدینن نشان داد که درفراکسیونها حاصل از شیرفراکسیون های 5/0، 6/0، 7/0، 8/0مولار NaCl، لاکتوفرین و فراکسیونهای 4/0، 9/0مولار لاکتوپراکسیداز ،در فراکسیونهای حاصل از شیر گاو فراکسیونهای 6/0، 7/0، 8/0مولار ، لاکتوفرین و فراکسیونهای 4/0، 5/0و9/0مولارلاکتوپراکسیداز، در فراکسیونهای حاصل از شیر گوسفند، فراکسیونهای 5/0، 6/0، 7/0، مولار ، لاکتوفرین و فراکسیونهای 4/0، 8/0و9/0مولارلاکتوپراکسیداز در فراکسیونهای حاصل از شیر بز، فراکسیونهای 5/0، 6/0، 7/0، 8/0مولار ، لاکتوفرین و فراکسیونهای 4/0، 9/0مولار لاکتوپراکسیداز می باشند.نتایج حاصل از اندازه گیری پروتئین در فراکسیون های شیرشتر نشان داد که فراکسیون7/0مولار NaCl در 595 نانومتر با مقدار88/586 میکروگرم بر میلی لیتر ، و فراکسیون 7/0 شیر گاوبا مقدار8/506 میکروگرم بر میلی لیتر و فراکسیون 6/0شیر گوسفند با مقدار48/596 میکروگرم بر میلی لیتر و فراکسیون 6/0شیر بز با مقدار 78/589 میکروگرم بر میلی لیتر پروتئین بیشترین مقدار را در بین فراکسیون ها داشتند .
