نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

• محسن باقری

مربی پژوهشی بخش علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران

چکیده

دانش بومی عاملی مؤثر در حفظ پایداری معیشت عشایر و محیط زیست به شمار می‌رود. هدف این تحقیق بررسی وضعیت بهداشتی و دانش بومی عشایر استان چهارمحال و بختیاری در تولید برخی فرآورده‌های لبنی بود. روش تهیه کشک، قره‌قروت و روغن حیوانی در 12 خانوار عشایری منطقه فارسان در مراحل مختلف تولید و فرآوری مورد مطالعه قرار گرفت و برای انجام آزمایشات از هر یک از محصولات 2 نمونه برداشت شد. میزان آلودگی نمونه‌ها به اشریشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس، کلی‌فرم‌ها، کپک و مخمر و کل میکروارگانیسم‌ها مورد بررسی قرار گرفت. روغن حیوانی، کشک و قره‌قروت فرآورده‌های اصلی حاصل از شیر بز در عشایر منطقه هستند. در خانوارهای عشایری منطقه مورد مطالعه، رعایت بهداشت طبق دستورالعمل‌های بهداشتی و استفاده از ظروف بهداشتی، تلفیقی از دانش بومی و تمدن امروزی را به نمایش می‌گذارد. از نظر بهداشتی تنها در 25 درصد از نمونه‌های کشک، شمارش کلی میکروارگانیسم‌ها و کپک و مخمر بیش‌تر از میزان استاندارد بود و سایر نمونه‌های کشک، قره قروت و روغن حیوانی از نظر بهداشتی کاملاً سالم بودند. عشایر استان چهارمحال و بختیاری در فرآیند تولید محصولات لبنی تا حد مطلوبی بهداشت فردی و وسایل فرآوری را رعایت می‌کنند و استفاده از محصولات آنها در جامعه توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• عشایر
• بز
• روغن حیوانی
• کشک

موضوعات

• صنایع غذایی و الیاف