نوع مقاله : مقاله آموزشی ، پژوهشی

نویسندگان

• احمد قربانی ¹
• یاسر پوراکبری ²
• ابراهیم قاسمی ³
• هوشنگ دهقان زاده ⁴
• فاطمه پاسبان ⁵

¹ استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان

² کارشناس ارشد علوم دامی، شغل آزاد، پرورش زنبور عسل

³ کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان

⁴ عضو هیات علمی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان

⁵ عضو هیأت علمی، مؤسسه پژوهش های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

چکیده

پژوهش حاضر بر اساس تقاضای تعاونی زنبورداران شهرستان رودسر با هدف تعیین کارایی اقتصادی و ارایه الگوی مناسب پرورش زنبور عسل اجرا شد. 516 زنبورستان با تعداد11500 کلنی در شهرستان رودسر وجود دارد. در تحقیق حاضر30 زنبوردار با روش تصادفی طبقه‌بندی شده با انتساب متناسب انتخاب و تحت پوشش قرارگرفتند. زنبورداران در سه گروه شامل زنبورداران غیر حرفه‌ای دارای 30 تا 50 کلنی، نیمه حرفه‌ای دارای 51 تا 100 کلنی و حرفه‌ای دارای بیش از 101 کلنی زنبورعسل گروه‌بندی شدند. طی مدت یک سال درآمدها و هزینه‌های واحدهای پرورشی مورد مطالعه ثبت شد. سپس با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها کارایی اقتصادی آنها محاسبه گردید. براساس نتایج بدست آمده در کل زنبورداران، میانگین عسل تولیدی مشاهده شده کلنی‌ها 419/10 کیلوگرم بود. همچنین، درحالت بازده ثابت نسبت به مقیاس، میانگین‌های کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی به ترتیب 71/0، 36/0 و 27/0 بود و در حالت بازده متغیر نسبت به مقیاس، میانگین‌های کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی به ترتیب 84/0، 55/0 و 48/0 بود. درضمن کارایی مقیاس 85/0 محاسبه شد. درصورتی که زنبورداران غیر حرفه‌ای شهرستان رودسر تعداد کلنی های خود را افزایش داده و نیمه ‌حرفه‌ای شوند؛ کارایی اقتصادی آنها 52 درصد، میانگین تولید عسل کلنی 23/59 درصد و سود سالیانه یک کلنی 56 درصد افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

• زنبور عسل
• تحلیل پوششی داده ها
• کارایی اقتصادی
• بازدهی نسبت به مقیاس