نوع مقاله : مقاله آموزشی ، پژوهشی

نویسندگان

• سید محمد بارانی ¹
• جمیله سالار‌آملی ²
• احسان مقدس ³
• علیرضا احمدی ¹
• حسن توحیدی ¹
• رضا حسن‌زاده ⁴

¹ اداره کل دامپزشکی استان قم

² مرکز تحقیقات سم‌شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران

³ سازمان دامپزشکی کشور

⁴ مرکز ملی تشخیص، آزمایشگاه‌های مرجع و مطالعات کاربردی سازمان دامپزشکی کشور

چکیده

مواردی از رخداد بی­سابقه سقط‌جنین در گله­های شتر استان قم، در اواخر مهرماه سال 1393 مشاهده گردید. در این اپیدمی 4/58 درصد از مجموع 846 نفر شتر آبستن، 494 نفر و هم‌چنین از مجموع 45 گله، 35 گله (8/77 درصد) دچار عارضه سقط‌جنین شده بودند. میانگین سقط‌جنین داخل گله­ها از 14 تا 100 درصد بود. عارضه در سه ماهه آخر آبستنی اتفاق افتاد بود. دوره رخداد اپیدمی از مهر تا دی ماه ادامه داشت. جنین­های دفع شده فاقد نشانه­های عفونت یا ناهنجاری­های مادرزادی بودند. هم‌چنین، شترهای سقط کرده نشانه­هائی از بیماری­های عفونی و عفونت­های رحمی را نشان ندادند. تنها نکته مشترک گله­های شتر مبتلا به سقط‌‌جنین، فقر حاد مرتع، عدم تغذیه کافی توسط شترداران و لاغری قابل توجه گله­ها بود. بررسی­های آزمایشگاهی، عدم جداسازی عوامل عفونی شایع (باکتریال و ویروسی) سقط‌جنین را تائید نمود. میزان عناصر معدنی علوفه مراتع معمولی بود ولی مقدار نیترات گیاهان مناطق آلوده 20 برابر نیترات مناطق دیگر بود. نتایج نشان داد، وجود بی­سابقه خشک‌سالی و عدم مدیریت صحیح تغذیه توسط شترداران، عوامل اساسی این عارضه بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• خشک‌سالی
• سوءتغذیه
• شتر یک‌کوهان
• طوفان سقط‌جنین
• نیترات