نوع مقاله : مقاله آموزشی ، پژوهشی
نویسنده
استادیارپژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری
چکیده
هدف از اجرای این پژوهش تعیین ترکیبات شیمیائی، موادمعدنی و قابلیت هضم در شرایط برون تنی کاه کسن در استان چهارمحال وبختیاری بود. این مطالعه طی سه سال متوالی در سه اقلیم استان شامل شهرکرد (سرد و خشک)، کوهرنگ (سرد و مرطوب) و لردگان (گرم و مرطوب) انجام شد. به منظور بررسی میزان ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، فیبر خام، خاکستر، انرژی خام و مواد معدنی پرنیاز و کم نیاز، فیبر نامحلول در شوینده خنثی (NDF)، فیبر نامحلول در شوینده اسیدی(ADF) ، لیگنین نامحلول در شوینده اسیدی (ADL)، قابلیت هضم مادهخشک (DMD)، قابلیت هضم مادهآلی (OMD) و قابلیت هضم مادهآلی در مادهخشک (DOMD)، تعداد 66 نمونه کاه کسن در سه اقلیم استان در سه سال متوالی اخذ گردیدند. پس از آماده سازی نمونهها، ترکیبات شیمیائی و مواد معدنی به روش‌های آزمایشگاهی و قابلیت هضم در شرایط برون تنی ( in vitro ) تعیین گردیدند. اطلاعات بهدست آمده با استفاده ازنرم افزار آماری SAS وبه روش GLM تجزیه و تحلیل گردید وبرای مقایسه بین میانگین از آزمون چند دامنه‌ای دانکن استفاده شد. نتایج این بررسی در مورد ترکیبات شیمیائی کاهکسن نشان داد که میانگین پروتئین خام، الیاف خام، خاکستر و چربیخام در کاهکسن به ترتیب 2/7، 9/28، 2/12، 1/1 درصد و انرژی خام 3938 کیلوکالری در کیلوگرم ماده خشک بود. از نظرغلظت دیواره سلولی شامل NDF، ADF و ADL بهترتیب 9/44، 7/30 و 6/7 درصد بود. میانگین DMD، OMD و DOMD کاهکسن به ترتیب 2/61، 9/58 و 7/51 درصد بود. میانگین مقدار عناصر معدنی پرنیاز شامل کلسیم، فسفر، منیزیم وپتاسیم به ترتیب 15، 6/1، 4/2 و 14 گرم در کیلوگرم ماده خشک بود. همچنین، مواد معدنی‌کم نیاز در کاه کسن شامل آهن، منگنز، مس و روی به ترتیب 6/187، 3/53، 5/6 و 9/16 میلی‌گرم در کیلوگرم ماده خشک بود. در کل، میزان ترکیبات شیمیائی و قابلیت هضم کاهکسن تحت تاثیر سال نمونه‌برداری بود. ترکیبات شیمیائی کاهکسن تأمین کننده نیاز نگهداری اغلب دام‌ها، گوسفند، بز وگاوهای بومی در فصل زمستان میباشد و به دلیل خوشخوراکی، قابلیت جایگزینی با علوفه جیره دام را دارا می باشد. همچنین دارای مقادیرمتنابهی از مواد معدنی مانند منیزیوم، آهن، روی و مس می باشد که برخی دیگراز اقلام خوراکی دام‌ها با کمبود آن‌ها مواجه‌اند. کاه کسن دارای مقدار لیگنین کم و قابلیت هضم ماده آلی بالا میباشد
کلیدواژه‌ها
)