نوع مقاله : مقاله آموزشی ، پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی کرمان
2 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی کرمان
3 عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور
چکیده
از سه منطقه عمده کاشت ذرت دانه‌ای در استان کرمان (شهرستان‌های جیرفت، کهنوج و بافت) از بقایای ذرت نمونه برداری به عمل آمد. مقدار نمونه‌ها به حدی بود که جهت مصرف اختیاری و قابلیت هضم کفایت می‌نمود. پس از خرد کردن نمونه‌ها توسط دستگاه علوفه خرد‌کن از هر نمونه مجدداً نمونه‌برداری گردید. به منظور جبران کمبود پروتئین خام بقایای ذرت دانه‌ای از کنجاله پنبه دانه در حد تامین احتیاجات نگهداری استفاده گردید تا نیتروژن مورد نیاز میکروارگانیزمهای شکمبه تامین گردد. جهت تعیین مصرف اختیاری و ضرائب هضمی ترکیبات خوراک از سه جیره خوراک بقایای ذرت سه شهرستان (بافت، جیرفت و کهنوج) توام با کنجاله پنبه دانه و یک جیره کاه گندم توام با کنجاله پنبه دانه و یک جیره کاه گندم (به‌عنوان ماده خشبی رایج در منطقه) که جمعاً پنج جیره متفاوت می‌شوند، استفاده شد. این جیره‌ها بر روی گوسفند نر بومی با 4 تکرار (4 راس در هر جیره) مورد استفاده قرار گرفت و دام‌ها بطور انفرادی در قفس متابولیک تغذیه شدند. پس از جدا نمودن تاثیر کنجاله پنبه دانه از خوراک بقایای ذرت دانه‌ای میانگین قابلیت هضم ظاهری ترکیبات این خوراک (بقایای ذرت دانه‌ای) به شرح ذیل مشخص گردید:
ماده خشک 065/0± 1/43% ، پروتئین خام 07/0 ±6/59% ، خاکستر خام 102/0± 3/32% ، فیبر خام 125/0 ±8/35% ، NFE092/0± 5/89%، چربی خام277/0±8/34%، ADF 106/0 ± 5/28%، NDF096/0 ± 5/38%، انرژی126/0 ± 2/44%، ماده آلی 068/0± 9/51. جهت جلوگیری از مصرف انتخابی بقایای ذرت دانه‌ای و کنجاله پنبه دانه توسط دام جیره‌های خوراکی بصورت حبه شده در اختیار دام‌ها قرار گرفتند. میانگین مصرف اختیاری در مورد سه تیمار به شرح زیر مشخص گردید: تیمار 1: 235/1 ، تیمار 2: 063/1 ، تیمار 3: 286/1 کیلوگرم در روز و میانگین مجموع مواد مغذی قابل هضم بقایای ذرت دانه‌ای(TDN) نیز به شرح زیر مشخص گردید: تیمار 1: 61/52، تیمار 2: kg/d 95/59 و تیمار 3: 29/47 درصد. بین کلیه تیمارها از نظر قابلیت هضم مجموع مواد مغذی قابل هضم، چربی خام، عصاره عاری از ازت (NFE)، خاکستر خام و پروتئین خام اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. اما از نظر قابلیت هضم سایر مواد مغذی همچون مواد آلی، انرژی، دیواره سلولی عاری از همی سلولز، دیواره سلولی، فیبر خام و ماده خشک اختلاف معنی‌دار مشاهده شد(5% p>).
- سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان. 1385. آمارنامه استان کرمان. سال زراعی 84..
- موسوی، م. ح، غلامی و ع، نیکخواه. 1375. بررسی روش تعیین قابلیت هضم مواد خوراکی با استفاده از حیوان. مجموعه مقالات اولین سمینار پژوهشی تغذیه دام کشور.
- Adebowale. E.A. 1988. Maize residues and rumiant feed resources in Nigeria.
- AOAC. 1985. Official method of analysis. Association of Official Analoytical Chemistis,Washington D.C.
- Blummel, M and Orskov, E.R.1993. Comparison of invitro gas production and nylon bag degradability of roughages in predicting geed intake in cattle. Animal feed science and Technology. 40:109-199.
- E.R.Orskov .2003 Consistency of differences in nutritive value of straw from different varieties in different seasons. The rowett Research Institue. Bucksburn, Aberdeen, Scotland.
- Jarrige, R. 1989. Ruminant nutrition. INRA, Paris. France.
- Malossini, F. , F. Martillotti. 1971. Excretion of chromic oxide given in different ways and estimation of digestibility. Anim. Sci. 95: 4.
- Rahman. S.M.E. 2001. Cattle fattening through urea molasses straw feeding and its effect on intake , growth and carcass characteristics . M.S.C.thesis. dept . Ani- SCI. Bangladesh agricultural university. Mymen sigh. Bangladesh.
)